4 Maatschappelijk metabolisme

dit is een persoonlijke samenvatting

Maatschappelijk metabolisme

Samenlevingen hebben energie en materiaalstromen nodig om operationeel te blijven. Dat proces wordt aangeduid als maatschappelijk metabolisme.
Het metabolisme is dus aanduiding van de uitwisseling van energie en stoffen tussen organismen en het milieu en het geheel van biochemische reacties in levende systemen.
Voorbeelden: biologische cel, een juridisch systeem, een staat of land.

Afhankelijk van de organisatie en de specifieke functies die ze vervullen vertonen verschillende samenlevingen verschillende metabolische profielen. Dergelijke benchmarks kunnen verwijzen naar de sociaal-economische kant (bijvoorbeeld energieverbruik per uur activiteit in de dienstensector) of naar de ecologische kant (bijvoorbeeld het verbruik van water in de landbouw per hectare) van duurzaamheid.

Het is belangrijk op te merken dat de huidige maatschappelijke functies (diensten, overheid, voedselproductie, enzovoort) en de daarmee verbonden metabolische patronen (zoals energie voor het in stand houden van de gezondheidszorg, de uren van menselijke activiteit gebruikt voor het produceren van een bepaalde hoeveelheid voedsel) gebaseerd zijn op exploitatie van fossiele brandstoffen als belangrijkste energiebron.

Om te voldoen aan de eisen van de sociaal economische systemen, zoals we die vandaag in de rijke landen kennen, die werken met een hoge economische diversiteit, hoge afhankelijkheidsratio (te wijten aan een stijgende aandelen van ouderen een hogere gemiddelde scholingsleeftijd) en procentueel hoge bijdrage van de dienstensector in de economie, zullen waarschijnlijk meer werknemers en meer werkuren nodig zijn om met een slinkende winning van fossiele brandstoffen de huidige metabolische patronen van de samenleving te behouden. Dit is moeilijk te verenigen met het degrowth-voorstel, waarin wordt gepleit voor het verminderen van werkuren (werkverdeling). In de toekomst met schaarse energie zullen we meer moeten werken, niet minder.

Als landen zoals China India en Brazilië voor hun bevolking een hoger niveau van welvaart verwerven, zullen hun materiële en energetische eisen aanzienlijk toenemen, misschien sneller dan de opbrengsten van energie-efficiëntie of de vrijwillige vermindering van de consumptie in de rijke landen.