Ontgroei, de inhoudsopgave (hyperlinks)
- 01 Verantwoording
- 02 Voorwoord
- 03 Inleiding
Deel I, Zienswijzen
- 1 Anti-utilitarisme
- 2 Bio-economie
- 3 Ecologische rechtvaardigheid
- 4 Maatschappelijk metabolisme
- 5 Stromingen van het milieudenken
- 6 Politieke ecologie
- 7 Ontwikkeling, kritiek op
- 8 Steady-state economie
Deel II, De kern
- 9 Autonomie
- 10 Bruto binnenlands product
- 11 Commons
- 12 Convivaliteit
- 13 Dematerialisatie
- 14 Denkbeeld, dekolonisatie van het
- 15 Dépense
- 16 Depolitisering ('het politieke')
- 17 Eenvoud
- 18 Emergie
- 19 Entropie
- 20 Geluk
- 21 Groei
- 22 Grondstofgrenzen
- 23 Jevons-paradox (reboundeffect)
- 24 Kapitalisme
- 25 Neomalthusianen
- 26 Piekolie
- 27 Ramppedagogie
- 28 Sociale grenzen vd groei
- 29 Vermarkting
- 30 Zorg
Deel III, De actie
- 31 Baanzekerheid
- 32 Back-to-the-landers
- 33 Basis- en maximuminkomen
- 34 Coöperaties
- 35 Digitale commons
- 36 Eco-gemeenschappen
- 37 Nieuwe economie
- 38 Geld, publiek gecreëerd
- 39 Gemeenschapsmunten
- 40 Indignados (occupy!)
- 41 Nutopisten
- 42 Ongehoorzaamheid
- 43 Post-normale wetenschap
- 44 Schuldaudits
- 45 Stadstuinen
- 46 Vakbonden
- 47 Werkverdeling
Deel IV, Allianties
Epiloog
dit is een persoonlijke samenvatting
Autonomie
Autonomie geeft de mogelijkheid om onszelf onafhankelijk en wel bewust wetten en regels op te leggen. Anderzijds verwijst heteronomie naar omstandigheden, waaronder wetten en regels worden opgelegd door anderen.
Dit verschil moet niet opgevat worden als obstakel of een vloek, waaronder we lijden, maar als deel van ons zijn, omdat menselijk bestaan een bestaan is met anderen.
Dit onderscheid is van belang, omdat we de neiging hebben om de zorg en diensten, die worden verleend door andere mensen weg te stoppen, te minimaliseren zodat we (onze) autonomie en onafhankelijkheid kunnen voorstellen als onderdelen van óns imago.
Door het beeld van de onafhankelijke mens in het publieke domein te projecteren, maken we een groot gebied van zorg en dienstverlening in de huishoudelijke sector onzichtbaar, ook de zorg en diensten die we ontvangen in de backoffice op het werk of van de openbare dienstensector.
In dit licht moet autonomie niet worden gezien als een synoniem voor onafhankelijkheid. Autonomie gaat vooral om de (h)erkenning van de relatie en verbindingen met het leven. Het menselijk bestaan is niet alleen inter-subjectief, het is eveneens sociaal en historisch.
Onze tijdgenoten lijden aan het onvermogen om te kiezen tussen elementaire alternatieven. Vrijheid en individuele subjectiviteit lijkt op gespannen voet te staan met het materieel comfort, dat moderne technologie en een consumptiemaatschappij ons bieden.
Het kapitalisme en de consumptiecultuur produceren een ontvankelijke bevolking, door elementen kritiekloos gemaakt- en afhankelijk van beslissingen genomen door anderen.
In theorie produceert onze maatschappij technologisch en economisch krachtige individuen, maar de realiteit is precies het tegenovergestelde. Hoe krachtiger een maatschappij is in haar voorzieningen en technologische middelen, hoe meer een individu zich machteloos voelt en angst ervaart over zijn toestand en daarom iemand, of beter nog iets, moet vinden om dienstbaar aan te zijn, om van betekenis te zijn.
De moderne samenleving bedreigt individuele autonomie door de verslaving aan- en afhankelijkheid van goederen en gemak. Ze bedreigt ook op twee andere belangrijke manieren de autonomie:
- door het opleggen van marktomstandigheden vermindert ze de mogelijkheid om op te treden en creatief te zijn;
- ze beperkt onze persoonlijke capaciteit om beslissingen te nemen. Uiteindelijk kan er zelfs aan de eenvoudigste behoefte niet meer buiten de markt om worden voldaan.
Als de logica van de kapitalistische groei gebaseerd is op de noodzaak nieuwe behoefte en ambities te creëren en daar voortdurend aan te voldoen, dan blijft het feit dat zo’n droom ook een illusie is. Zo'n droom dwingt om de consument van de wieg tot het graf vast te houden.
Vanuit dit gegeven is het belangrijk om te kunnen begrijpen hoe autonomie en ontgroei met elkaar verbonden zijn.
De degrowth-maatschappij is door zichzelf ingesteld of zelfregulerend.
Het gaat hierbij niet om manipulatie op grote schaal, maar vooral om een vrijwillige onderwerping aan een bepaald soort levensstijl.
De weg naar ontgroei kan worden gezien als een integratie-reis om autonomie te herstellen en als een project van bevrijding van afhankelijkheid van vervreemdende, heteronome systemen ( waarbij men onderworpen is aan regels van anderen ).