Ontgroei, de inhoudsopgave (hyperlinks)
- 01 Verantwoording
- 02 Voorwoord
- 03 Inleiding
Deel I, Zienswijzen
- 1 Anti-utilitarisme
- 2 Bio-economie
- 3 Ecologische rechtvaardigheid
- 4 Maatschappelijk metabolisme
- 5 Stromingen van het milieudenken
- 6 Politieke ecologie
- 7 Ontwikkeling, kritiek op
- 8 Steady-state economie
Deel II, De kern
- 9 Autonomie
- 10 Bruto binnenlands product
- 11 Commons
- 12 Convivaliteit
- 13 Dematerialisatie
- 14 Denkbeeld, dekolonisatie van het
- 15 Dépense
- 16 Depolitisering ('het politieke')
- 17 Eenvoud
- 18 Emergie
- 19 Entropie
- 20 Geluk
- 21 Groei
- 22 Grondstofgrenzen
- 23 Jevons-paradox (reboundeffect)
- 24 Kapitalisme
- 25 Neomalthusianen
- 26 Piekolie
- 27 Ramppedagogie
- 28 Sociale grenzen vd groei
- 29 Vermarkting
- 30 Zorg
Deel III, De actie
- 31 Baanzekerheid
- 32 Back-to-the-landers
- 33 Basis- en maximuminkomen
- 34 Coöperaties
- 35 Digitale commons
- 36 Eco-gemeenschappen
- 37 Nieuwe economie
- 38 Geld, publiek gecreëerd
- 39 Gemeenschapsmunten
- 40 Indignados (occupy!)
- 41 Nutopisten
- 42 Ongehoorzaamheid
- 43 Post-normale wetenschap
- 44 Schuldaudits
- 45 Stadstuinen
- 46 Vakbonden
- 47 Werkverdeling
Deel IV, Allianties
Epiloog
dit is een persoonlijke samenvatting
Nutopisten
Nutopisten zijn kunstenaars, uitvinders en creatieve doe-het-zelvers , die met een artistieke benadering, belangrijke taken opnemen die door de markt maatschappij worden genegeerd of ondergewaardeerd.
Wat veel van deze mensen kenmerkt, is dat zij hun tijd en technologische knowhow uit de markt nemen en zich - gratis werkend - de afvalstroom van het moderne kapitalisme opnieuw toe-eigenen door technologieën op onverwachte manieren te gebruiken. Breed genomen zijn ze de sociale- en technologische basis voor een post-kapitalistische vorm van leven aan het uitvinden.
Meer en meer mensen, die de degradatie erkennen die inherent is aan zakelijke relaties, creëren netwerken van activiteiten, die zich niet in geld laten uitdrukken. Nutopische activiteiten kruisen in de praktijk paden met de degrowth-beweging, ook als ze dat niet nadrukkelijk uitspreken. Wanneer mensen hun tijd en technologische knowhow uit de markt nemen en zelf bepalen hoe en waaraan ze hun inspanningen besteden, veroorzaken ze een kortsluiting met de logica van de marktmaatschappij, die afhankelijk is van onophoudelijke groei. Ze ‘verlaten de economie’ en dat is de slogan van degrowth. Hun gemeenschappelijk gebruik van afgedankte en teruggewonnen materialen uit de afvalstroom van het kapitalisme toont ook een verschuiving naar productieve activiteit die per definitie niet ‘groei’ is.
Mensen zijn bezig met activiteiten die buiten hun baan doorgaan, in hun zogenaamde vrije tijd. Wanneer ze bevrijd zijn van de dwingende eisen van loonarbeid en willekeurige hiërarchie, werken mensen hard. Ze zijn knutselaars en smeden die werken in de afvalstromen en open ruimte van het laatkapitalisme. Ze toveren nieuwe praktijken tevoorschijn, terwijl ze het doel van het leven herdefiniëren.
In een samenleving die zichzelf voortdurend bewierookt als democratisch, wordt openbare discussie over ons grootste publiek geheim, werk, zelden gehoord. Er is geen publieke discussie over de fundamentele beslissingen die ons leven vorm geven. Het is hierdoor dat er ‘klasse’ ontstaat; de scheiding van de meesten van ons van de wereld die we (re)produceren met onze gezamenlijke arbeid.
In talloze gedragingen op kleine onzichtbare manieren maken nutopisten het leven op dit eigenste moment beter - maar leggen ze ook technisch en sociaal de fundering voor een echte beweging voor de bevrijding uit het marktbestaan.
Terwijl het kapitalisme zijn onverbiddelijk druk voortzet om elke vierkante centimeter van de wereld in zijn logica van geld en markten in te kapselen, en tegelijkertijd onze gedachten trachten te koloniseren en onze verlangens en gedragingen te controleren, ontstaan nieuwe praktijken die de politiek herdefiniëren en ruimtes van onvoorspelbaarheid openen. In plaats van in traditionele politieke vormen zoals vakbonden of partijen, komen mensen samen in praktijkprojecten.
Nutopisten zitten niet te wachten op een institutionele verandering van daarboven, maar gaan er tegenaan met de bouw van de nieuwe wereld binnen het omhulsel van de oude.
We zien mensen reageren op het overmatige werk en de leegte van een verknipt leven dat wordt opgelegd door een wisselvallige door groei gedreven markt. Ze zoeken emancipatie in het louter arbeider zijn. Een groeiende minderheid van mensen wil werkend ontsnappen aan de eindeloze tredmolen van consumentisme en overmatig werk. Zo is voor veel mensen tijd belangrijker dan geld.
Degrowth betekent in deze context geen conflict met materieel welzijn, maar een zelfontworpen reorganisatie van menselijke activiteit, zodat we minder hoeven te werken, minder afval maken, alles hebben wat we nodig hebben en willen en ten volle genieten van het leven.
De controle opnieuw opeisen over wat we doen, hoe we het doen eerst; de eerste stap weg van de tredmolen van onophoudelijke groei, de eerste belangrijke stap op weg naar een samenleving die degrowth koestert.