Ontgroei, de inhoudsopgave (hyperlinks)
- 01 Verantwoording
- 02 Voorwoord
- 03 Inleiding
Deel I, Zienswijzen
- 1 Anti-utilitarisme
- 2 Bio-economie
- 3 Ecologische rechtvaardigheid
- 4 Maatschappelijk metabolisme
- 5 Stromingen van het milieudenken
- 6 Politieke ecologie
- 7 Ontwikkeling, kritiek op
- 8 Steady-state economie
Deel II, De kern
- 9 Autonomie
- 10 Bruto binnenlands product
- 11 Commons
- 12 Convivaliteit
- 13 Dematerialisatie
- 14 Denkbeeld, dekolonisatie van het
- 15 Dépense
- 16 Depolitisering ('het politieke')
- 17 Eenvoud
- 18 Emergie
- 19 Entropie
- 20 Geluk
- 21 Groei
- 22 Grondstofgrenzen
- 23 Jevons-paradox (reboundeffect)
- 24 Kapitalisme
- 25 Neomalthusianen
- 26 Piekolie
- 27 Ramppedagogie
- 28 Sociale grenzen vd groei
- 29 Vermarkting
- 30 Zorg
Deel III, De actie
- 31 Baanzekerheid
- 32 Back-to-the-landers
- 33 Basis- en maximuminkomen
- 34 Coöperaties
- 35 Digitale commons
- 36 Eco-gemeenschappen
- 37 Nieuwe economie
- 38 Geld, publiek gecreëerd
- 39 Gemeenschapsmunten
- 40 Indignados (occupy!)
- 41 Nutopisten
- 42 Ongehoorzaamheid
- 43 Post-normale wetenschap
- 44 Schuldaudits
- 45 Stadstuinen
- 46 Vakbonden
- 47 Werkverdeling
Deel IV, Allianties
Epiloog
dit is een persoonlijke samenvatting
Ubuntu
Ubuntu is een filosofie van de Bantoesprekende volkeren in Afrika.
Grondslag van de filosofie is de overtuiging dat beweging het principe is van het zijn. Alle wezens bestaan door middel van beweging in een onophoudelijke stroom van complexe interacties en verandering.
In Ubuntu moet je om mens te zijn de dingen des levens geven, ontvangen en doorgeven aan anderen. Deze wereldvisie neemt het ethische standpunt in dat ‘mens zijn’ betekent: zorgdragen voor zichzelf en anderen. Een persoon is een persoon door andere personen heen. Een mens is zijn en worden in relatie tot en in onderlinge afhankelijkheid van anderen. Dit begrip bevat ook alle andere entiteiten die geen menselijke wezen zijn en bijgevolg heeft het begrip rechtstreeks betrekking op een zorg voor- en begaan zijn met de leefomgeving.
De ethische positie van Ubuntu filosofie neemt als uitgangspunt het principe dat je het leven moet bevorderen en het doden moet voorkomen. De bevordering van het leven door wederzijds belang, zorg en delen tussen en onder mensen, zowel als met de ruimere omgeving waarvan de mens onderdeel is. Ubuntu filosofie begrijpt het leven in zijn heelheid.
Volgens de Ubuntu filosofie is een gemeenschap een drie-eenheid, die bestaat uit levenden, de levende-dode voorouders en zij die nog geboren moeten worden.
De gemeenschap van de levenden legt rekenschap af aan de levende-doden door zich hen voortdurend te herinneren met verschillende rituelen, die betrekking hebben op de verschillende stadia van individueel- en gezinsleven. Er wordt aangenomen dat het onderhouden van de relatie met de levende-doden op deze manier welzijn en harmonie bevordert en dat daarmee de levenden ellende voorkomen, die wordt opgelegd door ontevreden levende-doden. Ze geloven ook dat een van de voordelen van de harmonie tussen de levenden en de levende-doden is dat de laatste alles zullen verschaffen wat nodig is, opdat de eersten kunnen voldoen aan hun verplichting aan de derde treden van gemeenschap, namelijk het reëel maken van de nog-niet-geborenen door kinderen te baren. Kinderen baren is niet compleet zonder de middelen om ze te koesteren en op te voeden. De benodigdheden voor het levensbehoud moeten beschikbaar zijn. Dit is het kernpunt waarop het concept van het leven zich uitbreidt tot het milieu en de toekomstige generaties, wat de filosofie van veelheid herbevestigd. Hier ontstaat de verantwoordelijkheid om het leven te bevorderen door daadwerkelijk de ethiek van betrokkenheid en zorg voor het leefmilieu te beoefenen. Vanuit het oogpunt van het Ubuntu-filosofische begrip van leven als totaliteit zou je kunnen opperen dat de leefomgeving de vierde dimensie vormt van de gemeenschap.
De opwarming van de aarde bedreigt het leven in zijn heelheid. De hardnekkige onverbiddelijke mars naar collectieve zelfmoord door de vernietiging van het leven zoals ze het tot nu toe kenden, loopt parallel met het ongebreidelde streven naar geld en vooral naar winst. De gemeenschap van de nog niet-geborenen heeft hetzelfde recht op leven als de levenden.
Ubuntu biedt de filosofische basis voor een alternatief denkbeeld voor groei en ontwikkeling, en kan zo een inspiratiebron voor voorstanders van ‘degrowth’ zijn. Nadruk op verbondenheid en in relatie staan tot anderen, komt sterk overeen met het begrip commoning. Ubuntu drukt ook een sterk beginsel uit van gemeenschapssolidariteit, die tot uitdrukking komt in een herverdeling van rijkdom. Zijn geest van ‘naar buiten gerichte gemeenschappen’ resoneert met de oproep van ‘degrowthers’ voor gelokaliseerde economieën met open grenzen en stromen. Groepswerk en samenwerking worden bevoorrecht boven zelfpromotie.
De abstractheid van moderne stedelijke samenlevingen heeft een gemeenschapssocialisatie ondermijnd die centraal staat in Ubuntu, maar dit kan worden herwonnen door middel van een ethiek van collectieve verantwoordelijkheid en inzet voor een collectieve welvaart.
De tijd voor verandering is nu, en de praktijk van de filosofie van Ubuntu is een van de geschikte ethische antwoorden op de noodzaak om wereldwijde veranderingen in het milieu te stoppen en om te keren.